Zarfet e dy letrave që pasonin ishin ngjitur pak nga koha. Një difuzim i ngurtë i letrës, në të cilin molekulat e njërit zarf dyndeshin drejt tjetrit, dhe anasjelltas, në një migrim kureshtjeje, sikur mezi ç’prisnin të mësonin ç’kish në zarfin ngjitur, ç’hall e lëngim, apo ç’lumturi, pasi ashtu sikurse bari në livadhin e fqinjit duket më i gjelbër, edhe radhët në letrën tjetër janë më të lulëzuara.
Letrat e pahapura mbase janë ndër ndryrjet më të mëdha të njerëzimit, pasi një zarf më shumë se për t’u mbyllur është bërë për t’u hapur. S’kish shumë kohë që kish dëgjuar për mijëra letra të pahapura qysh prej qindra vjetësh nga posta hollandeze, që tani prisnin të studioheshin nga akademikët në Leiden, MIT, Yale dhe Oxford. Letrat ishin ruajtur nga një farë Simon de Brienne, drejtor poste në Hagë, dhe e shoqja, Maria Germain. Ato letra përgjithësisht nuk ishin hapur nga marrësit. Në ato kohë marrësi duhet të paguante për letrën. Sidoqoftë, kishte letra që nuk ishin hapur pasi i adresuari nuk donte të pranonte të lexonte ç’kish në letër, siç ishte për shembull rasti i një atësie të padashur. E gjitha kjo e zbehte breroren kalorsiake të letërshkrimit, që i vjetëruar bëhet edhe më i sh(tr)enjtë, duke rikujtuar faktin e stërnjohur që njerëzit kanë qenë gjithnjë po aq me cene e të parvitytshëm në të gjitha kohët, qysh me ngjizjen e tyre si lloj.
Akademikët ishin të ngazëllyer prej mundësisë së hapjes së kapsulave të kohës. Ishin letra të shkruara prej gjithfarë aristokratësh, tregtarësh, aktorësh, botuesish, spiunësh, njerëzish të arsimuar apo pothuaj analfabetësh, dhe në gjithfarë gjuhësh, në frëngjisht, spanjisht, italisht, latinisht, hollandisht… E megjithatë, edhe pse gjetja kishte një rrënqethje prej Edmond Dantesi dhe zbulimi të thesarit, ai nuk mund të mos ndjente edhe një farë prishjeje të festës prej prekjes së intimitetit. Diçka që me siguri akademikët nuk do t’ia pohonin askujt, as vetes së tyre.
Ndërsa unë nuk po thyej asnjë krah të brishtë privatësie, tha me vete. Unë mund të mos kem larminë e thesarit hollandez, por unë jam të paktën diskret, vazhdoi, gjithë duke ndjerë se prapë se prapë, diçka nuk shkonte. Nuk donte ta besonte, por po provonte një sëkëlldi si prej dhunuesi, një ndjesi faji që po u futej në brendësi të tjerëve, e sidomos të tjerave, për gjëra që ato nuk i dinin, e për më tepër të shkruara nga ai vetë. Por ndoshta pikërisht këtu qëndronte problemi. Sa mund të thoshte se ato letra i kishte shkruar vetë? A nuk ishte gjithkush një tjetërkush pas një kohe të dhënë?
***
Ndjenja më e fortë e pasurisë të jepet kur fut dorën në xhep dhe prek stërlinën e asgjësë. Një farë volie, si refleksi i vajzës së paarritshme në pasqyrë, asgjëja na është aty për të kuptuar gjithçkanë. Unë jam i bindur se asgjëja nuk mund të ekzistojë, gjithë duke patur të drejtën e ekzistencës për sa kohë pranojmë gjithçkanë. Sepse duket sikur në qoftë se ka diçka që mund ta këmbesh me asgjënë në një tram të ndershëm, kjo është gjithçkaja. Çka e fut Zotin pa radhë dhe nga dritarja në party.
Përtej shakasë, them se nuk ka gjë që mund të të përkasë më shumë se sa asgjëja. Pasi këmbimi i saj është i pamundur. I mendoja këto teksa isha (përfundimisht përfundimisht?) larg teje, në vendin më të mërzitshëm në botë, një oborr hajesh në shitoren vendore të mbuluar. Nuk dua të them mall, ndërsa fjala zëvendësuese bezistan më vërtitet në kokë si një mizë që s’e gjen dot kurrë plasën e daljes dhe përplaset së brendshmi. Oborr hajesh në bezistan, sini prej bukëpeshku, pirunë plastik, një farë gjeneral Tso në trajtë salce të ëmbël si marmalatë e ndenjur bujqish dimëror… asgjë nuk më bindte që kjo ish një gjendje e mjerë, kur si regull e në parim, siç na mësojnë edhe filmat, nuk duhet të rruhesh, duhet ta lësh veten pas dore dhe të hash marmalatë bujkrobërish nga Siberia lindore. Në gjuhën e vendit prishjen e një marrëdhënieje e thonë me ndihmën e thyerjes, dhe vërtet ka diçka prej një frakture e gjitha kjo, një goditje me krisë është gjithësesi aty.
Përfund mushkrive të mia, një orkestër harqesh luante “Golden slumber”, pastaj “Everybody hurts”, por pa u kthyer dot në mëshirë për veten, edhe pse e kërkoja mëshirën pa mëshirë në gjithë skutat e lukthit. Shkretimi nuk donte të mbërrinte, Saharaja kishte një droje rëre prej drurëve të pishave detare. Diçka nuk pranonte të vdiste. Dhe m'u aty m’u shfaq ideja se zeroja s’mund të jetë tjetër veçse një relacion jo-zerosh.
Diku duhej ta kisha dëgjuar, por ngaqë s’më kujtohej ku, po e merrja si të mirëqenë sikur më proftasi nga vetja. Bota përreth ishte në rregull, si gjithnjë domethënë. Një familje burrë-grua-dy fëmijë sollën një ajër festimi, u ulën të hanin hamburger, një lloj salce e fshehtë e zinxhirit të hajeve të çastit u vetëtinte në cepat e buzëve, me siguri do të shkonin në kinemanë ngjitur me mall-in, dhe ai kompozim statistikor (U mungonte vetëm një 40%-sh fëmije për t’u bërë të saktë si familje optimale me 2.4 fëmijë mesatarisht… por mbase ajo ishte 3.6 muajsh shtatzënë, çka është një 40%-ësh fëmije, thashë me vete, i tmerruar që po e lija veten të tërhiqesha nga ajo rrymë idiote e të menduarit. Ama në qoftë se fetusin do ta marrim si një qenie të plotë në këtë fazë, siç po debatohet aq shumë në media aktualisht, atëhere llogaria nuk del e saktë, ka ose dy, ose tre fëmijë, diskretë dhe të bukur, vazhdimësia e llojit etj., etj. Mendimet idiote kanë fuqinë e tmerrshme të një vorbulle thithëse: por prit, në qëlloftë shtatanik, atëherë gruaja, që vërtet s’merret vesh nëse është e mbushur dhe e kolme nga natyra apo shtatzënë, duhet të jetë vetëm 2.8 muajshe, ç’ka e çon datën e “zënies” dhe të fillimit të botës 84 ditë më parë, në një kohë kur unë dhe ti nuk ishim akoma asgjëja që jemi sot…), ai kompozim pra, - pasi i shkunda me bezdi gjepurat që më gëluan në kokë dhe që i vura midis kllapash për t’i flakur kollaj në koshat e mëdhenj riciklues të plehrave dhe harresës, - më dëfteu se sa mund të kushtonte lumturia, si një komoditet me bursat e saj të pafundme: në rastin konkret rreth 85 dollarë, për ta rrumbullakosur gjënë në mënyrë dhjetore me të tepërt. A kishte një inflacion të lumturisë, apo ndjekja e saj ishte bërë më e lehtë, kjo ishte çështja. Në fakt nuk kishte asnjë çështje, ose më saktë ajo ishte gjetkë, si gjithnjë.
Sidoqoftë, m’u ndërmend siç të thashë, që zeroja është një marrëdhënie, e jo shpikje. Është një thjeshtim, një asgjësim, dhe akush nuk mund të asgjësojë tjetër “gjë” veç gjësë. Nuk ka zero, thashë, ka 5 - 5 ose 2 - 2, çka më bëri të mendoj se zerot nuk mund të jenë as të barabarta mes tyre, ato ndryshojnë pas asaj që u asgjësua, ja si kjo asgjëja jonë sot e gjithë ditën, që na përket edhe më shumë se gjëja që patëm, duke mbetur prodhim i saj, a nuk të duket kështu? Do të doja të dija se ku gjendej “antigjëja”, antimarrëdhënia, që mezi ç’priste ta asgjësonte, ta thjeshtonte punën në këtë dimërim të tanishëm me këtë bukuri shkretëtire, me dritare dhe qiej që kanë mundësitë të të thonë aq shumë e s’të thonë gjë prej gjëje.
Çdo gazelë ka luanin e vet që endet nëpër pyll, derisa vjen çasti i sulmit. Duket sikur lidhja jonë “konkrete”, me takime, kafene, dhomën tënde, prekjet e duarve, të gjitha këto, “të prekshmet” që sapo thashë, kanë diçka prej preje, ndërsa e kundërta e tyre predatore pret në mugëtirë. Të kundërtën e tyre, antitakimet, antikafenetë, antiprekjet, antidhomat e antishtretërit nuk i shohim, mbase të zënë siç jemi me lumturi dhe dritë. Ajo qenie e errët që bubrron në zona po ashtu të errëta, si ca buburrecë të pakapshëm e me një emër shtrige, “furrtaja e zezë”, më përfytyrohet se si hap guvat e errëta të furrave të saj të frikshme me lopata të gjata druri në duar, për të djegur në ato humbella gjthë dritat tona të çmuara në tava katrore restorantesh. Furrtarin e fëminisë sime e quanin Mehdi. Sa për ta ditur, nuk di pse m’u duk e denjë kjo për të ta thënë.
Pastaj m’u mendua diçka tjetër, edhe më e sikletshme: ai shembulli me gazelë dhe luan jo vetëm çalonte, por nuk duhej as të ishte i vërtetë. Ashtu si vdekja që nuk është intervencioniste, që nuk ndodh në ditën që shënohet në çertifikatën e saj, por gjithnjë e nga një çikë, edhe çastet e asgjësimit duhej të ishin të tillë, duhej të ndodhnin vazhdimisht, si në mantrën e vjetër të lëvizjes mekanike, një zgjidhje e konfliktit të një pike në çdo çast të dhënë që është dhe nuk është aty, madje, dhe këtu u rrënqetha plotësisht, një çast mbase nuk është i tillë po nuk pati asgjësim, atë përplasje të dritës që shohim dhe të territ që nuk shohim. Ajo që perceptojmë si zero nuk është veçse një përplasje asgjësuese, dhe asgjësimi nuk është tjetër veçse bashkëqenie. It takes two to tango. Duhen dy që të bëjnë një zero.
Më shumë m’u përforcua kjo bindje nga fakti që po të ishte zero kjo vetmi, në të nuk do të ishte ideja jote, ideja jote nuk do të ishte pa mungesën tënde, dhe se pa mungesën tënde nuk do të kishte zero… e që aty pastaj, vetëm një hap larg priste mendimi tjetër që ti nuk mund të ekzistosh veçse si zero në mua, në një dyluftim të pafund e të paprerë midis teje dhe mungesës tënde, të anti-tysë. E vetmja mënyrë se si mund të të kem duke të mos pasur, asgjëja ime e çmuar.
Pyes vazhdmisht: si duhet të duket, në të vërtetë, anti-tia? Sado që përpiqem ta përfytyroj, t’i jap një fytyrë e një jetë (më duhet të thosha një antijetë), nuk mundem. Ne nuk mund të përfytyrojmë gjëra që nuk mund të shihen. Siç nuk mund të dimë tingullimin e ultratingullit.
Dhe, si ai që merr vesh se i kanë zënë pritë diku, kur akrepi i egos goditi dymbëdhjetën, u alarmova: Po anti-uni? Si duhet të jetë ai që më asgjëson tashmë brenda teje, duke më shndërruar në një mungesë të njëjtë me tënden në mua?
Thuhet se kemi të njëjtit tanë në gjithësitë bashkërendëse, përmbushjet tona të ndryshme gjasore në universe të tjerë, por nuk po flas për këtë. Këta janë shumë unër, të cilët me siguri nuk kanë takuar asnjë nga ti-të përkatëse. Sepse sa janë gjasat për këtë? Zero janë. Dakord, për të qenë të drejtë deri në fund, një shans edhe është, siç thamë, varësisht nga zeroja. Por po flas për të kundërtin tim identik; që ta përshkruaj në mënyrë numerike (ma fal këtë bezdi), po flas për minus unin. Që më është më i huaj se gjithkush tjetër në këtë botë. Si i kundërti i përsosur. I panjohur dhe i panjohshëm ngaqë i pa vëzhgueshëm.
Si me shumë ngushëllime, ne gënjejmë veten edhe me kujtesën, duke i dhënë asaj lidhje me të shkuarën. E shkuara, si domen i lëndës së errët, shtrihet e pakapshme nga ne, robërit e lëndës. Ne jemi vetëm një vargan i paprerë tanish, seri zerosh në një stafetë pa fund, që i quajmë çaste ngaqë s’mund të lëmë gjë pa i vënë një emër. Pasuria e gjithëkujt varet nga sa të pasura i ka zerot e veta të tanive. Nga ç’u asgjësua në to (sa pa kuptim duket tani edhe ajo “zeroja absolute”). Pra të famshmet “Kujtime për ty” janë një iluzion. Ajo që e marrim për kujtesë është vetëm ç’na rrëfen e tashmja vazhdimisht. Vetëm me të tashmet mund të kuptohet edhe harresa, e cila ndodh kur çastet në vargan të tanive që jap-e-marrin me njëri-tjetrin vendosin të mos komunikojnë më. Për arsyet e tyre. Dhe kjo më futi një frikë prej përgjegjësie. Unë të mbart çdo çast, sikur hijen, nuk ka strofkulla ruajtjeje për ty, kasaforta për të ndryrë gjënë e çmuar e për të shkuar atje kur ta sjellë hera. Siç bëjmë me bizhutë. Unë mund ta humbas zeron tënde me çdo të tashme!
Pashë prapë përreth. Familja statistikore kishte ikur. Me siguri në kinemanë ngjitur. M’u duk sikur vetëm ai “oborr hajesh” “të çastit” nuk do të zhdukej kurrë, rrethor dhe i mërzitshëm, si i ardhur prej një kohe të errët pa e gjetur kurrkund të kundërtin e vet të çelët në këtë botë.
